زن در همه دوران زندگیاش، نمادی از لطافت و زیبایی است. در دختری نماد پاکی و عصمت و احساس و عواطف است و در دورانی که در نقش مادر ظاهر میشود نماد مهر و عشق و محبت است و زمانی که کودک را در آغوش میگیرد و مادری را تجربه میکند نماد و اوج جلوه فداکاری و ایثار است. همه زیباییها را میتوان در وجود زن یافت؛ از زیبایی ظاهری تا زیبایی باطنی در او به اوج خود رسیده است. زن در صورت و سیرت جلوه جمال الهی است و هرچه به کمال نزدیکتر باشد این زیبایی و جمال الهی در او نمایانتر است.
در ادبیات عرفانی، زن نماد و مظهر جمال الهی است. از این رو اگرچه عارفان راه وصول به معبود مطلق و خالق هستی را در بیرغبتی و قطع تعلق از ماسوی میدانند، اما عشق و محبت به زن را توصیه میکنند.
به علاوه او در ادبیات نماد و مفهوم احساسات، عشق، دلربایی، فریبندگی و معشوق است. همچنین مفاهیم دیگری مثل مادر بودن، زاد و ولد، رویش، زندگی و زندگیبخشی و حیات را در برمیگیرد.