تاج، سرپوش، کلاه یا حلقهای زینتی معمولاً از زَر و جواهرنشان که مَلِکان، مَلِکهها، شاهان و مانند آنان در بعضی آیینهای رسمی به عنوان نشانه و نمادِ سلطنت بر سر میگذارند.
بنابر برخی از منابع، ایرانیان کیومرث را نخستین شاهی دانستهاند که تاج بر سر گذاشته است، هرچند که در بعضی از گزارشهای متأخر، در اینباره از جمشید نام برده شده است. اما اعراب، ضحاک را نخستین شاه تاجدار میدانند.
خورشید نماد عمر جاویدان، شکوه و جلال سلطنت می باشد به همین دلیل تاج پادشاهان را با "کنگره" که نماد خورشید است، میآراستند.
علاوه بر این، همخوانی رنگ خورشید با رنگ زرین طلا که معمولا تاج را با آن میساختند تناسبی زیبا بهوجود میآورد.
جایگاه نور و نگاه ویژه ایرانیان را به آسمان نمیتوان انکار کرد. خورشید مظهر مجسم نیروی آسمان و زمین و پدر بشر نامیده شده است. تمام این ویژگیها باعث گردیده تا گزینش فرم تاج، از میان فرمها، به شکل خورشید انتخاب گردد و سالها پابرجا باشد.
تاج در همه دورههای تاریخی، از لحاظ نمادین جایگاه یکسانی نداشته و با تغییر شرایط اجتماعی، مذهبی و سیاسی جایگاه فرهنگیاش دچار تغییر و نوسان میشده است.
با حضور اسلام در ایران، مراسم جلوس و تاجگذاری تا مدتی مغایر با اصول دین جدید بهشمار میرفت. رفته رفته با به روی کار آمدن حکام ایرانی، مراسم جلوس و تاجگذاری یکی از نمادهای اصالت و ملیتگرایی معرفی شد.